Công trình có cấu trúc không gian thú vị- KTS FRANK LLOYD WRIGHT

jonhson wax building
Mặc dù được xây dựng và thiết kế từ rất lâu, nhưng công trình để lại bài học và truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ kiến trúc sư sau này. Biết bao kiến trúc sư học tập cách tạo dựng không gian , và cấu trúc cột từ công trình này. Tuy là công trình cũ, nhưng mình cũng xin được giới thiệu vì trong nó mang nhiều bài học không cũ cho kiến trúc sư trẻ.

Tổng thể công trình
Tổng thể công trình
Không gian làm việc hiện đại
  Năm 1936, bản thiết kế của Frank Lloyd Wright cho công trình trụ sở của hãng John Son Wax đã được phê duyệt xây dựng tại quận Racine, bang Winsconsin, Hoa Kỳ. Tòa nhà chính thức khánh thành vào tháng 4 năm 1939. Công trình gồm 2 phần chính: không gian làm việc chính ( thi công giai đoạn 1 ) và toà tháp nghiên cứu, được xây dựng sau đó 10 năm.

 Nhà làm việc hãng Jonh Son Wax là một minh chứng về khả năng tính toán kết cấu tuyệt vời của Frank lloyd Wright. Điểm đặc biệt trong kết cấu của công trình là hệ thống cột bê tông hình cây. Tuy bán kính chân cột chỉ là 22, 8 cm, nhưng cây cột có thể đạt chiều cao là 9,1 m và đầu cột có đường kính 5,6 m. Wright đã thiết kế những cây cột lõi rỗng, giống với cấu tạo của cống thoát nước mưa. Chân cột là những kết cấu bằng hợp kim đồng-thiếc, được gắn với phần thân cột bởi liên kết bản lề. Nhờ vào hệ thống bản lề này, những cây cột không bị cố định hoàn toàn vào sàn nhà, mà chúng rất linh hoạt để gia tăng khả năng chống động đất cho toà nhà. Những tấm bê tông tròn ở đỉnh cột được liên kết với nhau bằng hệ thống màng ống thủy tinh Pyrex. Việc sử dụng hệ thống ống thủy tinh Pyrex cho phép khuếch tán ánh sáng tự nhiên vào không gian nội thất bên trong tòa nhà. Đó là ánh sáng gián tiếp với độ rọi thấp, tạo ra môi trường làm việc trong lành và sáng tạo. Đây là một kết cấu đột phá và rất mới thời bấy giờ.Bởi thế nên các nhà quản lý xây dựng đã không tin cây cột có thể đứng vững. Nhưng Frank đã mất rất nhiều công sức để thuyết phục những người quản lý đó. Thậm chí ông còn làm thí nghiệm bằng cách chất dần bao cát lên 1 cây cột. Và kết quả đạt được ngoài mong đợi, một cây cột có khả năng chịu tải hơn 12 tấn, trong khi yêu cầu chỉ là 5 tấn.Mặt bằng tầng 1 Mặt bằng tầng 1Mặt bằng tầng 2
Chi tiết kết cấu cột
Chi tiết kết cấu cột
Hệ thống cột hình nấm và mái kính đã tạo ra không gian làm việc rộng lớn- gần 2000 m². Hơn 200 người làm việc trong không gian này, mà không hề có bất kỳ vách ngăn nào. Họ có thể di chuyển qua lại giữa các bộ phận rất thoải mái mà không bị gò bó bởi thứ bậc trong công ty. Bao quanh không gian này là một tầng lửng, mà ở đó người quản lý có thể nhìn bao qoát toàn bộ nhân viên đang làm việc. Wright đã đưa ra một thiết kế hoàn chỉnh đến từng chi tiết cho công trình, ông đã thiết kế hơn 40 đồ nội thất riêng biệt và hơn 200 dạng gạch khác nhau cho công trình này. Các bức tường bên ngoài công trình không chịu tải và được xây bằng gạch đỏ. Những vật liệu khác được sử dụng trong tòa nhà bao gồm sa thạch đỏ Kasota và bê tông gia cố.
 Khi bước vào công trình, chúng ta có cảm nhận như bước vào một khu rừng. Khi vào trong, chúng ta đi qua một bãi đỗ xe trần thấp với hệ cột hình nấm, dẫn thẳng đến không gian sảnh. Rồi sau đó chúng ta đến không gian làm việc chính, một không gian thoáng đãng hoàn toàn, bạn được bao quanh bởi những cây cột mảnh mai, với tán hình tròn trên cao, chiếu những luồng sáng nhẹ xuống dưới. Wright thiết kế không gian làm việc gần như không tưởng thời bấy giờ, thiết kế mang tính độc lập và có hơi hướng của chủ nghĩa vị lai. Bầu không khí hiện đại được tạo nên từ những ngôn ngữ thiết kế hợp lý: Những góc nghiêng được uốn cong, đồ nội thất hình tròn, mái là hệ thống kính Pyrex, hệ thống này còn được sử dụng để thay thế hệ thống cửa sổ thông thường
.Hành lang tràn ngập ánh sáng tự nhiên trong công trình
Sảnh vào của công trình
Sảnh vào của công trình
Hành lang tràn ngập ánh sáng tự nhiên trong công trình
 Nhà làm việc hãng Johnson Wax Co ở Racine (giai đoạn 1 xây dựng năm 1936) là một kiệt tác về tổ chức không gian và lãng mạn hóa kết cấu. Gian chính của tòa nhà là một dạng văn phòng thông tầng truyền thống nhưng lại được tạo ra một ấn tượng mới mẻ và trữ tình nhờ kết cấu chịu lực bằng hệ cột hình cây mảnh mai và mái kính. Ánh sáng từ trên mái cùng với hình thức cột làm cho nội thất văn phòng vẻ thi vị, nguyên thủy, khiến cho người làm việc trong đó cảm thấy như mình như những chú cá bơi lội dưới thủy cung.
 Công trình thể hiện một tầm nhìn về tương lai của kiến trúc sư. Ông đã sáng tạo ra một thức cột mà đến nay, nhiều kiến trúc sư vẫn còn sử dụng và tiếp tục sáng tạo trong công trình của mình. Tôi xin giới thiệu loạt bài về các công trình có sử dụng thức cột như vậy trong thời gian tới. Hi vọng rằng các bạn kiến trúc sư trẻ sẽ sáng tạo ra những cấu trúc mà 1 thế kỷ sau, con cháu chúng ta còn sử dụng trong công trình của mình.

 Tổng hợp từ các nguồn : - http://www.archdaily.com/90519/ -
http://artgrok.org/browse/thematic-arts/architectural-arts/buildings/johnson-wax-building - Video về công trình : https://www.youtube.com/watch?v=iYXhvBBVc3g https://www.youtube.com/watch?v=z1MXuBAxcdM